O tym, że branża modowa ma wiele do zrobienia, jeśli chodzi o dbanie o środowisko mówi się coraz więcej i głośniej. W dyskusji publicznej kładzie się coraz większy nacisk na rozwiązania przyjazne planecie. Konsumenci są zachęcani do dokonywania bardziej świadomych wyborów. Unia Europejska i poszczególne kraje dążą do wprowadzania i promowania zrównoważonych modeli biznesowych. Ten trend jest szansą dla marek, które są zainteresowane prowadzeniem biznesu w oparciu o upcykling. Jeśli już prowadzisz taką działalność lub zastanawiasz się nad jej założeniem, koniecznie przeczytaj ten artykuł.
Pojęcia upcykling i recykling są do siebie bardzo podobne. Na czym polegają te zjawiska? Ich istotą jest ponowne wykorzystanie odpadów, a przez to nadanie im nowego życia.
Recykling to ponowne wykorzystanie odpadów. Najczęściej mówiąc o recyklingu mamy na myśli skalę przemysłową. Na przykład ponowne wykorzystanie złomu do produkcji stali, wykorzystanie makulatury do produkcji papieru itp.
Upcykling wyróżnia to, że w wyniku ponownego wykorzystania materiałów powstaje nowy produkt, który ma większą wartość niż pierwotny przedmiot. Upcykling występuje od dawna w sztuce. Za jednego z artystów znanych z upcycklingu uważa się Marcela Duchampa. Na pewno znasz jego „Fontannę” .
W branży modowej to bardzo atrakcyjne rozwiązanie. Wykorzystując stosunkowo tanie materiały pochodzące z wtórnego obiegu (na przykład skrawki materiałów, skór, używane ubrania) można wyprodukować unikalny produkt o znacznie wyższej wartości.
Po upcykling sięgają coraz częściej ekskluzywne marki modowe, takie jak chociażby Miu Miu, Balenciaga czy Marni. Jednym z trendsetterów upcyklingu jest Duran Lantink, który wykorzystuje niesprzedane ubrania takich marek jak Gucci, Prada, Off-White i nadaje im zupełnie nową, unikatową wartość.
Na polskim gruncie jest również sporo marek, które zbudowały swoją rozpoznawalność sięgając właśnie po upcykling. To kilka z nich: Jacob Buczyński, Couple Desant, Vinnci.
Unia Europejska już od wielu lat podejmuje działania na rzecz poprawy stanu środowiska naturalnego i zatrzymania zmian klimatycznych. W ostatnich latach coraz częściej zwraca uwagę na zrównoważoną produkcję i konsumpcję. W centrum zainteresowania Unii znajduję się również branża modowa.
Trochę statystyk. Sektor tekstylny na świecie jest odpowiedzialny za 10% światowej emisji gazów cieplarnianych. W samej Unii zbiera się od konsumentów rocznie 2,1 mln ton odzieży i wyrobów włókienniczych w celu ich recyklingu lub dalszej sprzedaży na rynkach wtórnego wykorzystania. A jest to tylko około 38% wyrobów włókienniczych wprowadzanych na rynek Unii Europejskiej.
W związku z tym, Unia podejmuje stopniowo działania w celu promocji ekologicznych rozwiązań w biznesie, w tym również w branży modowej.
Na razie próżno szukać konkretnych regulacji prawnych dotyczących upcyklingu. W ostatnich latach wydawane są kolejne plany działań ekologicznych, wytyczne i wskazówki, mające na celu rozwój zrównoważonych inicjatyw biznesowych. Nie są one jednak wiążące.
Jednak coraz częściej Unia Europejska wskazuje na konieczność umożliwienia małym i średnim przedsiębiorcom przekształcenia wyzwań związanych z ochroną środowiska w możliwości biznesowe. Jako jedno z działań w ramach tzw. zielonej przedsiębiorczości wspomina się o upcycklingu jako o kombinacji recyklingu i projektowania.
Dla marek modowych zajmujących się upcyklingiem działania Unii dają zatem nadzieję na korzystne prawne uregulowanie tematów upcyklingu w przyszłości.
Upcykling jest zjawiskiem dość nowym. Dlatego na ten moment nie podlega w Polsce szczególnym regulacjom prawnym. Jeśli zatem prowadzisz działalność polegającą na upcyklingu, masz obowiązek zwracać uwagę ogólne wymogi dotyczące prowadzenia modowego biznesu. Prawa konsumenta, e-commerce, podatki, prawo pracy, ZUS. Niestety nie ma tu wielu wyjątków. O ile projketujesz rzeczy na idywiduwalne zamówienie to pewne wyjątki mogą dotyczyć zwrotów lub obowiązku podania składu. I to by było w zasadzie na tyle.
To co może być dla Ciebie ważne na start, to fakt, że sprzedaż ubrań stworzonych w ramach upcyklingu nie zawsze od razu będzie wymagała zakładania przez ciebie działalności gospodarczej. Jeśli Twoje miesięczne przychody nie przekraczają ustawowych limitów (w 2024 r. wynoszą one 3181,50 zł a od lipca 3225 zł) możesz prowadzić tzw. działalność nierejestrowaną. Jednak jeśli przekroczysz ten limit, masz obowiązek zarejestrować działalność gospodarczą w terminie 7 dni od momentu jego przekroczenia.
_______________________________
Irena Pacholewska-Urgacz
radca prawny
Photo by Kelly Sikkema on Unsplash
Zrób audyt swojego sklepu internetowego i sprawdź, czy spełniasz najważniejsze wymogi prawne. Zamiast godzinami szperać w Internecie, dostaniesz ode mnie najważniejsze informacje w pigułce, które możesz wykorzystać od zaraz.
